Όταν τον Φεβρουάριο του 2007 η HSBC ανακοίνωνε 20% περισσότερες πιστωτικές ζημίες από όσες ανέμεναν οι αναλυτές, λόγω της έκθεσή της στην αμερικανική αγορά στεγαστικών δανείων, ήταν πολύ νωρίς για να προβλέψει κανείς τα γεγονότα που ακολούθησαν και που οδήγησαν μέσα σε ένα χρόνο και λίγους μήνες σε ιστορικές αλλαγές στον παγκόσμιο οικονομικό χάρτη.
Η χρονιά που πέρασε είδε την κατάρρευση της στεγαστικής αγοράς, την επέκταση της χειρότερης πιστωτικής κρίσης από το κραχ του 1929 σε κάθε γωνιά της γης, την είσοδο των ισχυρότερων οικονομιών του κόσμου σε ύφεση, συντονισμένες κινήσεις δραματικής μείωσης των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο, την εκτίναξη των απολύσεων σε επίπεδα ρεκόρ, την εξαφάνιση του μοντέλου των επενδυτικών τραπεζών από τη Wall Street, την άνοδο των εμπορευμάτων σε ιστορικά υψηλά και την πτώση τους σε ιστορικά χαμηλά αμέσως μετά, καθώς και τις χρεοκοπίες και κρατικοποιήσεις των "προπυργίων" του καπιταλιστικού συστήματος, των τραπεζών.
Τον Σεπτέμβριο του 2006, ο αναλυτής Nuriel Roubini προέβλεψε με κάθε λεπτομέρεια την κρίση που βιώνει σήμερα η παγκόσμια οικονομία, προειδοποιώντας για την μεγάλη υποχώρηση που ερχόταν για τις χρηματαγορές του κόσμου. Ο άνθρωπος που χαρακτηρίστηκε τότε "τρελός" και "καταστροφολόγος", σήμερα χαίρει επάξια του τίτλου του "προφήτη", καθώς οι χειρότεροι εφιάλτες των "γκουρού" της οικονομίας έχουν πάρει από το καλοκαίρι του 2007 μέχρι και σήμερα "σάρκα και οστά" ο ένας μετά τον άλλο.
Η κατάρρευση της αγοράς των subprime
Τον Ιούνιο του 2007, η Bear Stearns δανείζεται το ποσό των 3,2 δισ. δολαρίων με σκοπό να διασώσει hedge fund της που κινδυνεύει να καταρρεύσει από την έκθεση στην αμερικανική αγορά των subprimes.
Επρόκειτο για την μεγαλύτερη προσπάθεια διάσωσης fund μετά το 1998, όταν δανειστές παρείχαν το ποσό των 3,6 δισ. δολαρίων για να διασώσουν το hedge fund Long-Term Capital Management.
Παρά τις προσπάθειες της επενδυτικής τράπεζας, στο τέλος του μήνα, δυο hedge funds της καταρρέουν λόγω της έκθεσης των χρεογράφων τους σε μη εξυπηρετούμενα ενυπόθηκα δάνεια.
Το καλοκαίρι του 2007, η κρίση των subprime περνάει στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, με την Γερμανική IKB να γίνεται η πρώτη ευρωπαϊκή τράπεζα που "χτυπήθηκε" από τις επενδύσεις στην αγορά των στεγαστικών δανείων στις ΗΠΑ, ενώ η SachsenLB χρεοκοπεί τον Σεπτέμβριο επίσης λόγω της έκθεσης σε subprimes.
Τα γεγονότα-σταθμός στην επέκταση της κρίσης
14 Σεπτεμβρίου 2007: Η Northern Rock λαμβάνει ένεση ρευστότητας από την Κεντρική Τράπεζα της Βρετανίας, για να αντιμετωπίσει τα πιστωτικά προβλήματα. Οι πελάτες πολιορκούν την εκδότρια ενυπόθηκων δανείων της Βρετανίας Northern Rock και σχηματίζουν ουρές για να αποσύρουν τις καταθέσεις τους.
15 Οκτωβρίου 2007: H Citigroup ανακοινώνει πτώση 57% στα κέρδη γ' τριμήνου, λόγω διαγραφών και ζημιών ύψους 6,5 δισ. δολαρίων από την έκθεσή της σε δάνεια subprime. Ο CEO της τράπεζας, Charles Prince, παραιτείται στις 4 Νοεμβρίου.
17 Δεκεμβρίου 2007: Η πιστωτική κρίση εξαπλώνεται στην Αυστραλιανή Centro Properties, ιδιοκτήτρια πολυκαταστημάτων στις ΗΠΑ, η οποία προειδοποιεί για μείωση στα κέρδη της. Η μετοχή της πέφτει 70%.
11 Ιανουαρίου 2008: Η Bank of America εξαγοράζει την Countrywide Financial έναντι 4,1 δισ. δολαρίων, καθώς η δανείστρια ενυπόθηκων δανείων "στερεύει" λόγω των δανείων που είχε εκδώσει σε άτομα με μειωμένη πιστοληπτική ικανότητα.
Ο τύπος της ημέρας επικροτεί την εξαγορά, ελπίζοντας πως θα οδηγήσει στη διάσωση της μεγαλύτερης εκδότριας ενυπόθηκων δανείων στις ΗΠΑ και θα καταφέρει να εδραιώσει την BoA στον χώρο των subprimes.
30 Ιανουαρίου 2008: Η UBS, η ισχυρότερη τράπεζα της Ελβετίας ανακοινώνει νέες διαγραφές ύψους 4 δισ. δολαρίων, λόγω διαγραφών σχετιζόμενων με τα subrime ύψους 18,4 δισ. δολαρίων.
Λίγους μήνες αργότερα, η UBS αντιμετωπίζει κατηγορίες από τις αμερικανικές αρχές για την "υπόθαλψη" Αμερικανών φοροφυγάδων.
Από την κρατικοποίηση της Northern Rock ως την κατάρρευση της Lehman
17 Φεβρουαρίου 2008: Η Northern Rock περνάει στον έλεγχο του Βρετανικού κράτους, αλλά και στην ιστορία ως η πρώτη τράπεζα που κρατικοποιήθηκε για να διασωθεί από την πιστωτική κρίση.
28 Φεβρουαρίου 2008: Η Γερμανική DZ Bank, προστίθεται στη λίστα με τα θύματα των subprime, με διαγραφές ύψους 1,36 δισ. δολαρίων.
16/17 Μαρτίου 2008: Η Bear Stearns πωλείται στην JP Morgan στην εξευτελιστική τιμή των 2 δολαρίων ανά μετοχή, καθώς σχεδόν ένα χρόνο μετά τις πρώτες προειδοποιήσεις της για την έκθεσή της στην αγορά των subprime καταρρέει και πλησιάζει στα όρια της χρεοκοπίας.
29 Απριλίου 2008: Η Deutsche Bank ανακοινώνει τις πρώτες ζημίες προ φόρων των τελευταίων 5 χρόνων μετά από διαγραφές 4,2 δισ. δολαρίων σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια και χρεόγραφα με έκθεση σε ενυπόθηκα δάνεια, σημάδι πως η πιστωτική κρίση εισχωρεί και στην ισχυρότερη οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
2 Ιουλίου 2008: Η Δανία γίνεται η πρώτη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εισήλθε σε οικονομική ύφεση.
Η δανέζικη οικονομία παρουσιάζει συρρίκνωση 0,6% στο α' τρίμηνο του 2008 σε σύγκριση με το τελευταίο τρίμηνο του προηγούμενου χρόνου, με την κατανάλωση και τις επενδύσεις τόσο στον δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα να παρασύρουν το ΑΕΠ χαμηλότερα.
11 Ιουλίου 2008: Οι αρχές στις ΗΠΑ βάζουν "λουκέτο" στην IndyMac Bancrop, καθώς οι καταθέτες της απέσυραν περισσότερα από 1,3 δισ. δολάρια σε διάστημα 11 ημερών.
Η τράπεζα τότε είναι η δεύτερη μεγαλύτερη χρηματοπιστωτική που καταρρέει στην αμερικανική οικονομική ιστορία μετά τη Bear Stearns. Το αργό σκαρφαλώνει στο ιστορικό υψηλό των 147,27 δολαρίων ανά βαρέλι.
13 Ιουλίου 2008: Το Υπουργείο Οικονομίας των ΗΠΑ και η Federal Reserve κρατικοποιούν τις εκδότριες ενυπόθηκων δανείων Fannie Mae και Freddie Mac σε μια προσπάθεια να σώσουν την αγορά κατοικίας.
Η συμφωνία περιλαμβάνει την παραχώρηση προνομιούχων μετοχών αξίας 1 δισ. δολαρίων στο Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ από πλευράς εταιρειών, με ποσοστά συμμετοχής 79,9% στις δυο τράπεζες.
Οι τράπεζες δεσμεύονται με την συμφωνία να μειώσουν την κατοχή ενυπόθηκων δανείων και χρεόγραφα με έκθεση σε στεγαστικά δάνεια.
31 Ιουλίου 2008: Η Deutsche Bank ανακοινώνει νέες διαγραφές ύψους 3,6 δισ. δολαρίων, ανεβάζοντας τις ζημίες από την κρίση των subprime πάνω από τα 11 δισ. δολάρια και ανεβαίνοντας στη λίστα με το top 10 των θυμάτων από την κρίση.
15 Σεπτεμβρίου 2008: Η Wall Street υποφέρει τη χειρότερη μέρα της μετά το άνοιγμα των αγορών που ακολούθησε την επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου. Η Lehman Brothers καταρρέει, η Merrill Lynch πωλείται στην Bank of America και η AIG, η κάποτε μεγαλύτερη ασφαλιστική του κόσμου κάνει "έκκληση" για ένεση ρευστότητας.
Τα κράτη αναλαμβάνουν τον έλεγχο της κατάστασης
16 Σεπτεμβρίου 2008: Οι Κεντρικές Τράπεζες διοχετεύουν στις χρηματαγορές δισεκατομμύρια δολάρια για να ξεπαγώσουν το σύστημα. Οι μετοχές της AIG καταρρέουν. Η Fed ανακοινώνει την εξαγορά του 80% της AIG έναντι 85 δισ. δολαρίων. Η βρετανική Barclays αγοράζει δραστηριότητες της Lehman στη Νότια Αμερική έναντι 1,75 δισ. δολαρίων.
17 Σεπτεμβρίου 2008: Οι μετοχές των Goldman Sachs και Morgan Stanley καταρρέουν. Η Lloyds TBS εξαγοράζει την HBOS. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς απαγορεύει το short selling.
19 Σεπτεμβρίου 2008: Οι χρηματαγορές του κόσμου καταγράφουν ράλι μετά την ανακοίνωση σχεδίου εξαγοράς των προβληματικών χρεογράφων από την αμερικανική κυβέρνηση.
20-21 Σεπτεμβρίου 2008: Δημοσιεύονται λεπτομέρειες του σχεδίου διάσωσης των τραπεζών ύψους 700 δισ. δολαρίων. Οι Goldman Sachs και Morgan Stanley μετατρέπονται σε τράπεζες συμμετοχών, υπογράφοντας το "τέλος εποχής" για τις επενδυτικές τράπεζες στη Wall Street.
22 Σεπτεμβρίου 2008: Η Ιαπωνική Nomura Holdings εξαγοράζει τις δραστηριότητες της Lehman στην Ασία έναντι 525 εκατ. δολαρίων. Αργότερα ανακοινώνει και την εξαγορά των δραστηριοτήτων σε Ευρώπη και Μέση Ανατολή. Η επίσης Ιαπωνική Mitsubishi UFJ Financial προχωρά σε συμφωνία εξαγοράς του 20% της Morgan Stanley.
23 Σεπτεμβρίου 2008: Ο Warren Buffet προσφέρει 5 δισ. δολάρια για το 9% της Goldman Sachs. Το FBI διεξάγει έρευνα στις Fannie, Freddie, AIG και Lehman για το ενδεχόμενο απάτης στον τομέα του ενυπόθηκου δανεισμού.
26 Σεπτεμβρίου 2008: Η αμερικανική κυβέρνηση βάζει "λουκέτο" στη Washington Mutual και μεταβιβάζει τα περιουσιακά της στοιχεία και το δίκτυο καταστημάτων της στην JP Morgan.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη τραπεζική κατάρρευση στην ιστορία των ΗΠΑ, καθώς η εταιρεία περιήλθε στα όρια της χρεοκοπίας μετά την απόσυρση καταθέσεων ύψους 16,7 δισ. δολαρίων από την πελατειακή της βάση.
29 Σεπτεμβρίου 2008: Η βρετανική κυβέρνηση επιβεβαιώνει την κρατικοποίηση της εκδότριας ενυπόθηκων δανείων Bradford & Bingley. Η Βρετανία αναλαμβάνει τα ενυπόθηκα δάνεια αξίας 50 δισ. λιρών της τράπεζας ενώ η καταθετική βάση 20 δισ. λιρών και το δίκτυο της τράπεζας αγοράζονται από την Ισπανική Banco Santander.
Την ίδια ώρα, ο έλεγχος της τράπεζας, Glitnir περνά στην κυβέρνηση της Ισλανδίας, με το κράτος να αποκτά το 75% του πιστωτικού ιδρύματος έναντι 600 εκατ. ευρώ (878 εκατ. δολ.).
Σημειώνεται πως η εξέλιξη σηματοδοτεί την πρώτη μεγάλη κρατικοποίηση τράπεζας στην χώρα εν μέσω της τρέχουσας κρίσης.
3 Οκτωβρίου 2008: Η Γερμανική κυβέρνηση προχωρά στην κρατικοποίηση των δραστηριοτήτων της Fortis στην περιοχή του Βελγίου και της Γερμανίας, σε μια προσπάθεια διάσωσης του χρηματοοικονομικού οίκου αξίας 16,8 δισ. ευρώ, λίγες μέρες μετά τη μερική κρατικοποίηση της τράπεζας από τα κράτη της Ολλανδίας, του Λουξεμβούργου και του Βελγίου. Στις ΗΠΑ εγκρίνεται το σχέδιο διάσωσης ύψους 700 δισ. δολαρίων που εισήγαγε ο Υπουργός Οικονομίας των ΗΠΑ, Henry Paulson.
6 Οκτωβρίου 2008: Η γερμανική κυβέρνηση και οι τράπεζες και ασφαλιστικές της χώρας συμφωνούν στο σχέδιο διάσωσης 50 δισ. ευρώ για της Hypo Real Estate. Για τη σωτηρία της HRE η κυβέρνηση αποδέσμευσε συνολικά 26,5 δισ. ευρώ.
Άλλες μεγάλες εμπορικές τράπεζες βοηθούν την κατάσταση από κοινού με "ένεση" σχεδόν άλλων 9 δισ. ευρώ.
Η τράπεζα δεν περνάει ωστόσο στον έλεγχο του δημοσίου.
7 Οκτωβρίου 2008: Η Βρετανική κυβέρνηση προχωρά σε σχέδιο διάσωσης του τραπεζικού κλάδου ύψους 37 δισ. λιρών. Η κίνηση καθιστά σταδιακά το κράτος κάτοχο του πλειοψηφικού πακέτου μετοχών τουλάχιστον δύο τραπεζών, της HBOS και της Royal Bank of Scotland. Στο σχέδιο περιλαμβάνονται και οι Lloyds, HBOS και Barclays.
Συντονισμένες κινήσεις μείωσης επιτοκίων
8 Οκτωβρίου 2008: Οι ισχυρότερες κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο προχωρούν σε συντονισμένη κίνηση μείωσης των επιτοκίων σε μια προσπάθεια να δράσουν από κοινού ενάντια στην πιστωτική κρίση που μαστίζει τις αγορές.
Η Federal Reserve μειώνει το βασικό επιτόκιο της στο 1,5% από το 2%, η ΕΚΤ στο 3,75% από το 4,25% και η BoE στο 4,5% από το 5%.
Μεταξύ των κεντρικών τραπεζών που συντάχθηκαν στο κοινό μέτωπο αντιμετώπισης της κρίσης βρίσκονται και αυτή της Κίνας, του Καναδά, του Χονγκ Κονγκ, της Σουηδίας και της Ελβετίας.
Οι οικονομίες σε ύφεση
14 Νοεμβρίου 2008: Η περιοχή της Ευρωζώνης και το Χονγκ Κονγκ εισέρχονται επίσημα σε ύφεση, ενώ η Γαλλική οικονομία γλυτώνει οριακά. Η οικονομία της Ευρωζώνης συρρικνώθηκε σε τριμηνιαία βάση κατά 0,2%. Υπενθυμίζεται πως και το β΄ τρίμηνο παρατηρήθηκε αρνητική ανάπτυξη 0,2%.
15-16 Νοεμβρίου 2008: Οι G20, οι εκπρόσωποι των 20 ισχυρότερων οικονομικά κρατών του κόσμου πραγματοποιούν διήμερη συνάντηση με σκοπό την δημιουργία κοινού μετώπου αντιμετώπισης της κρίσης. Τα αποτελέσματα της συνάντησης απογοητεύουν καθώς αποτυγχάνεται η πρόταση συγκεκριμένων μέτρων.
18-20 Νοεμβρίου 2008: Μια σειρά από χώρες στα όρια της χρεοκοπίας στρέφονται προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για βοήθεια. Εγκρίνεται δάνειο 16,4 δισ. δολ. στην Ουκρανία, δάνειο ύψους 2,1 δισ. δολαρίων στην Ισλανδία, δάνειο 518 εκατ. δολάρια στη Σερβία και παροχή βοήθειας στην Λετονία. Σε συζητήσεις για στήριξη βρίσκεται και η Τουρκία, ενώ δάνειο 7,6 δισ. εξασφαλίζει το Πακιστάν.
25 Νοεμβρίου 2008: Επιβεβαιώνεται η είσοδος της ισχυρότερης οικονομίας της Ευρώπης σε ύφεση, καθώς το ΑΕΠ της Γερμανίας υποχώρησε στο γ' τρίμηνο για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο, παρουσιάζοντας υποχώρηση 0,5%.
Υπενθυμίζεται ότι το ΑΕΠ είχε παρουσιάσει υποχώρηση 0,4% στο προηγούμενο τρίμηνο.
28 Νοεμβρίου 2008: Τις εισόδους των οικονομιών ανά τον κόσμο σε ύφεση ακολουθεί και η Σουηδία, καθώς το ΑΕΠ υποχωρεί κατά 0,1% κατά τα δυο τελευταία τρίμηνα.
Η κρίση περνάει στις αυτοκινητοβιομηχανίες
1 Δεκεμβρίου 2008: Χειρότερο "ποδαρικό" από την έκθεση της Επιτροπής Οικονομολόγων του NBER δεν θα μπορούσε να δει ο Δεκέμβριος στις ΗΠΑ.
"Η αμερικανική οικονομία έχει περιέλθει σε ύφεση από το Δεκέμβριο του 2007", αναφέρει η σχετική έκθεση.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της επιτροπής, η οικονομία έφτασε στο peak της τον προηγούμενο Δεκέμβριο και έκτοτε ξεκίνησε η καθοδική της πορείας.
2 Δεκεμβρίου 2008: Οι αυτοκινητοβιομηχανίες στις ΗΠΑ παρουσιάζουν πτώση άνω του 30% στις πωλήσεις τους τον Νοέμβριο. Οι τρεις μεγαλύτερες αυτοκινητοβιομηχανίες General Motors Corp., Ford Motor Co. και Chrysler κάνουν τις πρώτες νύξεις για δανειοδότηση στην αμερικανική κυβέρνηση.
3 Δεκεμβρίου 2008: Μια μέρα μετά την κατακόρυφη πτώση των πωλήσεών τους, οι τρεις αυτοκινητοβιομηχανίες του Ντιτρόιτ παρουσιάζουν τις ανάγκες τους για ρευστό η οποίες αγγίζουν συνολικά τα 18 δισ. δολάρια.
Συγκεκριμένα, η GM ζητά 12 δισ. δολ. σε δάνεια και επιπλέον πιστώσεις 6 δισ. δολ, η Ford Motor Co. ζήτησε πίστωση έως 9 δισ. δολ. λέγοντας ότι θα επιστρέψει στην κερδοφορία μέχρι το 2011. Η Chrysler LLC ζητά 7 δισ. δολ. λέγοντας ότι χρειάζεται άμεσα χρήματα καθώς ενδέχεται να μέχρι το πρώτο τρίμηνο του έτους να μην έχει ρευστό.
4 Δεκεμβρίου 2008: Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μειώνει το βασικό επιτόκιο του ευρώ στο 2,5%. Η ΒοΕ μειώνει στο 2%.
7 Δεκεμβρίου 2008: Ηγετικά στελέχη του Δημοκρατικού Κόμματος και ο Λευκός Οίκος κατέληξαν σε συμφωνία για την χορήγηση 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων προς ανακούφιση της δοκιμαζόμενης αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας. Το σχέδιο αναμένει τη στήριξη της Βουλής των Αντιπροσώπων και της Γερουσίας.
12 Δεκεμβρίου 2008: Το σχέδιο διάσωσης των αυτοκινητοβιομηχανιών "μπλοκάρεται" από την αμερικανική Γερουσία. Οι αγορές παγκοσμίως "βυθίζονται". Το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ δηλώνει έτοιμο να παράσχει τα κεφάλαια που χρειάζονται οι αυτοκινητοβιομηχανίες άμεσα.
16 Δεκεμβρίου 2008: Η Federal Reserve μειώνει τα επιτόκια στο 0,25% πλησιάζοντας για πρώτη φορά στην ιστορία της τόσο κοντά στα μηδενικά επίπεδα. Τα περιθώρια για περεταίρω δράση περιορίζονται σημαντικά.
17 Δεκεμβρίου 2008: Ο ΟΠΕΚ προχωρά σε ιστορική μείωση της ημερίσιας παραγωγής πετρελαίου κατά 2,2 εκατ. βαρέλια για να σταματήσει την "κατρακύλα" που οδηγεί τα συμβόλαια υπό των 40 δολαρίων ανά βαρέλι. Οι ανησυχίες για τη μειωμένη ζήτηση ωστόσο παραμένουν.
Το 2008 έγινε μάρτυρας κοσμογονικών αλλαγών στον παγκόσμιο οικονομικό χάρτη, ωστόσο σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των "γκουρού" το επόμενο έτος θα είναι εξίσου "συγκλονιστικό", καθώς τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης από την κρίση τοποθετούνται στην καλύτερη των περιπτώσεων στο β' εξάμηνο του 2009, με τις πιο δυσοίωνες προβλέψεις να μιλούν για ανάκαμψη μέσα στο 2010, ενώ οι ακόμη πιο απαισιόδοξοι αναλυτές κάνουν λόγο συνέχιση των συνεπειών της κρίσης μέσα στην επόμενη τριετία.
Αν δεχτούμε τον ρόλο του Nuriel Roubini ως "προφήτη" των αγορών μπορούμε να ελπίζουμε σε καλύτερα στοιχεία από το μακροοικονομικό περιβάλλον στο τέλος του 2009.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα μιλάμε για πολύ καιρό ακόμη για τη χρονιά που βύθισε την παγκόσμια οικονομία σε ύφεση, κατακρεούργησε τις τράπεζες και τις αγορές και εξαφάνισε από το χάρτη το μοντέλο των επενδυτικών τραπεζών από τη Wall Street.
Factbox
" 1,2 εκατ. θέσεις εργασίας χάθηκαν στις ΗΠΑ για το 2008, στην Ευρώπη οι απολύσεις φτάνουν τα 2 εκατ. (στοιχεία Νοεμβρίου).
" 1,4 τρισ. δολάρια εκτιμά το ΔΝΤ ότι θα είναι οι ζημίες σχετιζόμενες με τα subprime στις ΗΠΑ μέχρι το τέλος του 2008. Οι ζημίες από την πιστωτική κρίση στις χρηματοοικονομικές του κόσμου υπολογίζονται στα 2,8 τρισ. δολάρια από την ΒΟΕ. (στοιχεία Δεκεμβρίου)
" 8,5 τρισ. δολάρια έχουν εξανεμιστεί από τις επενδύσεις στις παγκόσμιες χρηματαγορές. (στοιχεία Νοεμβρίου)
" 25 τράπεζες έχουν καταρρεύσει μέχρι σήμερα στις ΗΠΑ λόγω της παγκόσμιας πιστωτικής κρίσης (στοιχεία Δεκεμβρίου).